==== WILLEN JULLIE DEZE MAIL DOORGEVEN AAN PAUL VAN DER STEEN ====
=== MET DANK EN VR. GR. RIK MIN ====
Betreft: uw artikel/boekbespreking
'socialisme aan de einder' (Trouw 25 juni 2011)
Beste Paul van der Steen,
Het is wat laat, de vakantie kwam er tussen, maar ik schrijf u omdat
me iets van het hart moet rondom uw boekbespreking over de Sovjet
Unie [Francis Spufford, De Rode belofte, in Trouw, dd. 25 juni
2011]. Die werkelijkheid klopt niet in het boek van Spufford en in
uw artikel. Gelukkig schrijft u dat zelf ook: "Spufford (...)
vermengt werkelijkheid met verbeelding".
Boeken over de Sovjet Unie, zoals Francis Spufford die schrijven,
worden als waarheid gepresenteerd, maar zijn grotendeels uit de duim
gezogen. Het zijn er in de Koude Oorlog duizenden en duizenden
geweest; en daarna zelfs nog meer. Het genre stopt nog
steeds niet. Dit soort boeken zijn op een subtiele manier van de
feiten losgezogen. Wat moet de lezer er dan mee? En wat willen u en
Trouw met aandacht voor dit boek bereiken?
Chroesjtsjov deed na de Tweede Wereldoorlog en na de dood van Stalin
in 1954 een greep naar de macht. Het socialisme was toen met veel
bloed, zweet en tranen opgebouwd. Dus hij kwam in een gespreid
bedje. Alles liep op rolletjes. De wetenschap en de industrie was op
een voor die tijd en die omstandigheden op een hoogtepunt
aangekomen: ruimtevaart, atoomindustrie, grote rendabele
landbouwcoöperaties, etc.
Ik ben bang dat het verval van de Sovjet Unie onder Chroesjtsjov
juist inzette. Het steeg Chroesjtsjov naar de bol. Zoals hij tegen
Nixon te keer ging over ijskasten was onnozel. Wat hij met zijn
schoen deed in de algemene vergadering van de Verenigde Naties was
gênant. Dat zou Stalin allemaal nooit gedaan hebben. In 1956
viel Chroesjtsjov met tanks Hongarije binnen. Stalin zou dat zeer
waarschijnlijk niet gedaan hebben.
U zegt "in 'de tweede helft' van de jaren vijftig brak voor het
eerst een periode van betrekkelijke rust en welvaart aan". Beseft
men wel voldoende dat die welvaart die men toen kon ontplooien, niet
ondanks Stalin moet zijn, maar dankzij Stalin (en de strijd
die de Sovjet volkeren - ten kostte van 26 miljoen slachtoffers -
hadden gevoerd om hun land weer op te bouwen).
Dus wat moet een lezer met dit soort onwerkelijke boeken?
Begin alstublieft niet over de slachtoffer van Stalin, want dat is
en blijft een tragedie. Daar valt ook heel veel over te vertellen.
Zeker over de aantallen. (Daar is de ruimte in deze brief te klein
voor.) Sommige kwaadwillende schrijvers tellen de 26 miljoen Sovjet
Unie-slachtoffers van Hitler op bij de aantallen op die men Stalin
toeschrijft. "Dan had Stalin ook maar op zijn rug moeten gaan
liggen"; "en niet zo terug moeten vechten" (Radio Free Europe, Radio
Liberty, Radio Vaticaanstad, Discovery Channel en vele andere
anti-communisten). Op deze tragedies en zware verliezen kon men in
de periode 1945 - 1954 uiteindelijk wel 800 miljoen mensen in de
vaart der volkeren omhoog stuwen en in 1948 nog eens 1.200 miljoen
Chinezen. Zelfs West-Europa werd door Stalin van het fascisme
bevrijd. Onze burgerlijke vrijheid hebben we aan hem en hen (de
communistische partij van de socialistische sovjet republieken) te
danken. Ontken alstublieft niet dat dat een succes van het
socialisme/communisme is.